נײַע ייִדישע ליטעראַטור — אויפֿן שוועל

New Yiddish Literature — Afn Shvel

Click here for English.

נײַע ייִדישע ליטעראַטור — אויפֿן שוועל נומ’ 358–359 איז אַ ספּעציעלער ליטעראַרישער נומער אין בוכפֿאָרמאַט. דער באַנד איז אין גאַנצן אָפּגעגעבן דער הײַנטצײַטיקער ייִדיש־ליטעראַטור. די שרײַבערס שטעלן מיט זיך פֿאָר די ברײטע גרענעצן פֿון דער ייִדיש־רעדנדיקער װעלט. זײ װױנען אױף פֿיר קאָנטינענטן און אין זיבן לענדער. ס’רובֿ זײַנען געבוירן געוואָרן נאָך דעם חורבן. די ייִנגסטע זײַנען אוניװערסיטעט־סטודענטן, און די עלטסטע — בכּבֿודיקע, אָנערקענטע שרײַבערס שוין אַריבער די נײַנציק. הײסט עס, אַז ס‘איז דאָ סײַ אַ המשך סײַ אַ המשכדיקײט.

די שאַפֿונגען דאָ זײַנען אױך פֿון אַ ברײטן פֿאַרנעם און פֿון אַ סך זשאַנערס: פּאָעזיע —– פֿון באַלאַדע ביז פֿרײַע פֿערזן, דערצײלונגען, פּיעסעס און זכרונות. די טעמאַטיק איז אױך אַ װײַטגרײכיקע. מיר האָבן די שטענדיקע טעמעס פֿון דער אַלגעמיינער ליטעראַטור: די ליבע, דער טױט, דאָס אינערלעכע געראַנגל; װי אױך פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור בפֿרט, למשל, דאָס ייִדישע לעבן פֿאַרן חורבן און דאָס װידער קומען צום לעבן נאָכן חורבן. אָבער מיר האָבן דאָ אויך אַ צאָל טעמעס װאָס מע טרעפֿט זעלטן אין דער ייִדישער ליטעראַטור: עמיל קאַלינס דערצײלונג „פֿינף מינוט אין צימער 204“ דערצײלט װעגן אַ ייִדישן קאָמוניסט אין רומעניע װאָס האָט אַוועקגעגעבן זײַן נשמה און זײַן ייִדישן נאָמען כּדי צו קענען הויך אַרױפֿקלעטערן אין דער פּאַרטײ־היעראַרכיע. שלום בערגערס “„אַ מעשׂה פֿון דער געשיכטע“” איז גיכער אַ מעשׂה פֿון דער צוקונפֿט װי פֿון דער געשיכטע װײַל זי באַהאַנדלט די קאָמפּליצירטע מאָראַלישע פּלאָנטערנישן װאָס די װיסנשאַפֿט און די טעכנאָלאָגיע זײַנען גורם. דניאל גלאַיס שפּיל שאלות־תּשובֿות פֿאַרנעמט זיך מיט אַ זעלטענעם אָפּטימיזם מיט דער הײַנטצײַטיקער ישׂראל־טעמאַטיק פֿון די קאָנפֿליקטן צװישן חרדים און פֿרײַע.

אַ כּלל, ס‘איז דאָ װאָס צו לײענען. אַ מוז פֿאַר יעדערן וואָס פֿאַראינטערעסירט זיך אין דער הײַנטצײַטיקער ייִדיש־ליטעראַטור.

New Yiddish Literature — Afn Shvel #358-359, special literary issue in book format. This volume is devoted entirely to new Yiddish literature. It features the poetry and prose of thirty Yiddish writers living on four continents and seven countries, most born after the Holocaust. The youngest are university students, the oldest are venerable, renowned writers in their nineties.

The works are wide-ranging in scope and of many genres. Poetry – from ballads to free verse, stories, plays and memoirs. Topics range from the constant themes of literature in general: love, death and inner struggle as well as those specific to Yiddish literature, including Jewish life before the Holocaust and picking up the pieces of a shattered life after the Holocaust. There are also a number of topics seldom encountered in Yiddish literature. Emil Kalin’s story “Five Minutes in Room 204” tells of a Jewish Communist in Rumania who has sold his soul and his Jewish name to climb up the party ladder. Sholem Berger’s “A Historical Tale” deals with the complicated moral entanglements wrought by science and technology. Daniel Galay’s play Questions-Answers deals with contemporary Israel and the conflicts between the ultra Orthodox and the secular with rare optimism.

This issue is a must for anyone interested in contemporary Yiddish literature.


Publication Information
נײַע ייִדישע ליטעראַטור, אויפֿן שוועל נומ’ 358־359, ניו־יאָרק: ייִדיש־ליגע, 2013.